عکاسی یک هنر متنوع و جذاب است، و این حقایق جالب دربارهی عکاسی مطمئناً علاقهتان را به آن بیشتر خواهد کرد.
در این مطلب خواهید فهمید چرا مردم در عکسهای قدیمی لبخند نمیزدند و اینکه چرا عکاسان تا این حد از عکاسی از گربههایشان لذت میبرند. همچنین، حقایقی دربارهی اولین دوربین دیجیتال هم خواهید خواند.
در ادامه، با ۲۵ حقیقت سرگرمکننده، جالب و گاه شگفتانگیز دربارهی عکاسی آشنا شوید.
۲۵ حقیقت شگفتانگیز دربارهی عکاسی که احتمالاً نمیدانستید
۲۵ حقیقت شگفتانگیز دربارهی عکاسی
بیایید به سراغ حقایق جالب دنیای عکاسی برویم. امیدواریم این مقاله دید تازهای نسبت به عکاسی به شما بدهد. شاید حتی در بعضی موارد نتوانید جلوی خندهتان را بگیرید!
۱. اولین دوربین دیجیتال در سال ۱۹۷۵ اختراع شد
در سال ۱۹۷۵، استیون سَسون (Steven Sasson) اولین دوربین دیجیتال جهان را اختراع کرد. او در آن زمان در شرکت ایستمن کُداک (Eastman Kodak) مشغول به کار بود.
۲. اولین دوربین دیجیتال چهار برابر سنگینتر از دوربینهای DSLR امروزی بود
دوربین استیون حدود ۸ پوند (۳.۶ کیلوگرم) وزن داشت و فقط با وضوح ۰.۰۱ مگاپیکسل عکس میگرفت!
در مقابل، میانگین وزن یک DSLR امروزی حدود ۲ پوند است. حتی دوربینهای بدون آینهی فولفریم از آن هم سبکترند و حسگرهایی با وضوح تا ۶۰ مگاپیکسل دارند!
۳. بزرگترین مجموعهی دوربین شامل ۴۴۲۵ دوربین است
دیلیش پارهک (Dilish Parekh)، یک عکاس خبری از بمبئی، صاحب بزرگترین مجموعهی دوربین در جهان است. او مالک ۴۴۲۵ دوربین عتیقه است.
۴. اولین عکس از یک انسان بهصورت تصادفی گرفته شد
در سال ۱۸۲۸، لوئی داگر (Louis Daguerre) اولین عکسی را گرفت که در آن انسان ثبت شده بود. هدف او گرفتن عکس از بلوار دو تمپل در پاریس بود.
مردی که در عکس دیده میشود در خیابان ایستاده بود و کفشهایش را واکس میزد. از آنجا که نوردهی هفت دقیقه طول کشید، او نیز در تصویر ثبت شد.
۵. اولین عکس رنگی در سال ۱۸۶۱ گرفته شد
در سال ۱۸۶۱، توماس ساتن (Thomas Sutton) فرایندی را پیشنهاد کرد که منجر به خلق اولین تصویر رنگی جهان شد.
نتیجه از ترکیب سه تصویر جداگانه با فیلترهای قرمز، سبز و آبی بهدست آمد. سپس این تصاویر با فیلترهای متناظر روی صفحهای حساس به نور تابانده شدند.
ساتن عکاس و مخترع بزرگی بود. تقریباً در همان زمان، او اولین دوربین SLR را هم ساخت.
او همچنین در سال ۱۸۵۹ نخستین دوربین پانورامای زاویهعریض را طراحی کرد. دنیای عکاسی واقعاً مدیون اوست.
۶. اولین تصویرِ تاباندهشده از طریق «کمرهٔ تاریکه» (Camera Obscura) بهدست آمد
وقتی به تصویر فکر میکنیم، معمولاً عکس یا منظرهای روی صفحهنمایش را تصور میکنیم. اما حتی یک سوراخ کوچک هم میتواند تصویری از صحنهی بیرون را بازتاب دهد — بدون نیاز به شیشه!
اولین تصویر تاباندهشده از طریق ابزاری به نام Camera Obscura بهدست آمد، واژهای لاتین بهمعنای «اتاق تاریک». این اصل نخستینبار بین سالهای ۴۷۰ تا ۳۹۱ پیش از میلاد توسط فیلسوف چینی، «موزی» (Mozi) ثبت شد.
این ابزار جعبهای تاریک با سوراخی کوچک بود که نور را به داخل میفرستاد. نور تصویر بیرون را روی دیوار روبهروی سوراخ بازتاب میداد.
یکی از نکات جالب دربارهی Camera Obscura این است که تصویر بازتابشده وارونه بود. این همان ایدهای است که بعدها در ساخت «دوربین سوراخسوزنی» به کار رفت.
۷. اولین فلاشها از ترکیب کلرید پتاسیم و آلومینیوم ساخته شدند
یکی از خطرناکترین حقایق عکاسی مربوط به فلاشهاست. عکاسان برای ایجاد نور از ترکیب کلرید پتاسیم و آلومینیوم استفاده میکردند. این ترکیب با جرقه، نوری شدید ایجاد میکرد.
اما اگر بهدرستی مخلوط نمیشد، میتوانست باعث انفجار شود!
اگر امروز از فلاش اسپیدلایت استفاده میکنید، بدانید که کارتان خیلی راحتتر از عکاسان قدیم است.
۸. گرانترین عکس جهان به قیمت ۱۲.۴ میلیون دلار فروخته شد
در سال ۲۰۲۲، عکسی از «من ری» (Man Ray) با نام Le Violon d’Ingres به قیمت ۱۲٬۴۰۰٬۰۰۰ دلار فروخته شد و عنوان گرانترین عکس تاریخ را به خود اختصاص داد.
اگرچه این عکس در حراجی کریستی در سال ۲۰۲۲ فروخته شد، اما در واقع صد سال قبل، یعنی در سال ۱۹۲۴ خلق شده بود.
من ری یکی از تأثیرگذارترین و شناختهشدهترین عکاسان تاریخ است. آثار او تجربی و پیشرو بودند، زیرا عناصر جنبشهای دادا و سورئالیسم را در کارهایش وارد کرد.
Le Violon d’Ingres شناختهشدهترین اثر اوست.
۹. داگرئوتیپ اولین دوربینی بود که میتوانست تصویر را ثبت کند
فرایند داگرئوتیپ (Daguerreotype) توسط لویی-ژاک-مانده داگر (Louis-Jacques-Mandé Daguerre) ابداع شد.
کل فرایند، از ابتدا تا انتها، بسیار پیچیده بود. اما بدون آن، ما امروز در جایگاه فعلی عکاسی قرار نداشتیم — این نخستین دستگاهی بود که میتوانست تصویر را ثبت کند.
در سال ۱۸۳۹، شرکت فرانسوی “برادران سوس” (Susse Frères) یکی از این دوربینها را تولید کرد. یکی از آنها در سال ۲۰۰۷ به قیمت تقریبی ۸۰۰٬۰۰۰ دلار فروخته شد.
۱۰. روزانه چند عکس گرفته میشود؟
عدد دقیقی وجود ندارد، اما تخمین زده میشود بیش از یک تریلیون عکس در سال گرفته میشود.
بهطور میانگین، ۹۵ میلیون عکس روزانه در اینستاگرام و بیش از ۳۰۰ میلیون عکس در فیسبوک بارگذاری میشود. و این شامل تمام عکسهایی که در شبکههای اجتماعی آپلود نمیشوند هم نیست!
۱۱. نام Kodak هیچ معنایی ندارد
بیشتر برندها میان نام خود و محصولشان ارتباطی دارند.
برای مثال، «Canon» به معنای قانون یا اصل است. «Ilford» از نام محل تولدش گرفته شده، و «Olympus» اشاره به خانهی خدایان یونان دارد.
اما «Kodak» هیچ معنی خاصی ندارد!
جورج ایستمن (George Eastman)، بنیانگذار شرکت کداک، گفته بود که حرف “K” صدایی قوی دارد، پس تصمیم گرفت کلمهای بسازد که با آن آغاز و پایان یابد.
۱۲. عکسهای گربهها خیلی قدیمیتر از چیزی هستند که فکر میکنید
شاید تصور کنید عکسهای خندهدار از گربهها پدیدهای مدرن است. این موضوع هنوز هم یکی از محبوبترین جستوجوها در گوگل است. اما عکاسی از گربهها ریشهای در قرن نوزدهم دارد.
این روند در دههی ۱۸۷۰ آغاز شد، زمانی که هری پوینتر (Harry Pointer) از گربهی خود عکس گرفت و موجی از این نوع تصاویر را به راه انداخت.
باید از او بابت شروع این سنت تشکر کنیم!
۱۳. پولاروید اولین دوربین SLR با فوکوس خودکار را در سال ۱۹۷۹ تولید کرد
همه میدانیم اولین دوربین SLR چه زمانی اختراع شد (به مورد شماره ۵ مراجعه کنید). اما تا ۱۲۰ سال بعد، قابلیت فوکوس خودکار به آن اضافه نشد.
شرکت Polaroid که بیشتر به خاطر دوربینها و فیلمهای فوریاش شناخته میشود، این ویژگی را برای اولینبار معرفی کرد.
۱۴. اولین عکسهای هوایی دیگر وجود ندارند
مخترع فرانسوی گاسپار-فلیکس تورناشون (Gaspard-Félix Tournachon) در سال ۱۸۵۸ اولین عکس هوایی را ثبت کرد.
او که با نام مستعار نادر (Nadar) نیز شناخته میشد، بالنسواری بود که معمولاً بر فراز پاریس پرواز میکرد.
در یکی از سفرهایش دوربین خود را هم با خود برد، اما متأسفانه هیچکدام از تصاویر گرفتهشده باقی نماندهاند.
۱۵. قدیمیترین تصویر باقیمانده تقریباً ۲۰۰ سال قدمت دارد
این تصویر نهتنها نزدیک به ۲۰۰ سال پیش گرفته شده، بلکه ۸ ساعت زمان نوردهی داشته است!
عکس توسط ژوزف نیِپس (Joseph Nicéphore Niépce) گرفته شد و عنوان آن «نمایی از پنجره» (View from the Window) است.
صحنه در شهر سن-لو-دو-وارن (Saint-Loup-de-Varennes) در فرانسه ثبت شد و منظرهی قلعه و ساختمانهای اطراف را نشان میدهد.
نور از پنجره بر صفحهای حساس تابید و تصویر روی آن شکل گرفت، سپس به کاغذ منتقل شد.
این اثر با زحمت فراوان ساخته شد و خوشبختانه تا امروز باقی مانده است.
۱۶. دوربینهایی که سطح ماه را ثبت کردند، هنوز همانجا هستند
در مأموریت آپولو ۱۱، فضانوردان ۱۲ دوربین هاسلبلاد (Hasselblad) با خود به ماه بردند — و آنها هنوز هم همانجا ماندهاند.
فضانوردان تصمیم گرفتند دوربینها را در ماه بگذارند، چون وزنشان زیاد بود و باید برای ۲۵ کیلوگرم نمونه سنگ ماه جا باز میکردند.
البته فیلمهای داخل دوربینها را با خود به زمین آوردند.
۱۷. اولین کاغذ عکاسی از قیر ساخته شده بود
البته منظور همان قیری نیست که برای ساخت جادهها استفاده میشود، بلکه نوعی قیر طبیعی (Bitumen) بود که به صورت لاک روی صفحههای مسی یا شیشهای مالیده میشد.
بیتومن مایع سیاه و چسبناکی بود که به نور حساس بود و از آن برای چاپ تصویر استفاده میکردند.
۱۸. محبوبترین سوژههای عکاسی در قرن نوزدهم زنده نبودند!
یکی از حقایق شگفتانگیز عکاسی این است که یکی از سوژههای پرطرفدار در قرن ۱۸۰۰، اجساد انسانها بودند.
خانوادهها از این روش برای حفظ یاد و چهرهی عزیزان ازدسترفتهشان استفاده میکردند.
خوشبختانه این یکی از سنتهایی است که دیگر ادامه پیدا نکرد!
۱۹. میتوانید نگاتیوهای خود را با قهوه ظاهر کنید
شاید باور نکنید، اما چیزی به نام Caffenol واقعاً وجود دارد!
با ترکیب قهوه، ویتامین C و کربنات سدیم (washing soda) میتوانید نگاتیوهای سیاهوسفید خود را ظاهر کنید.
قهوه و ویتامین C با هم ترکیب شده و مادهی ظاهرکننده را میسازند، در حالیکه کربنات سدیم خاصیت قلیایی محلول را افزایش میدهد تا تصویر ظاهر شود.
برای آشنایی بیشتر میتوانید دربارهی فرایند Caffenol Concoction مطالعه کنید!

@LANCEPHOTO
۲۰. پربینندهترین عکس در تاریخ
این یکی از آن حقایق عکاسی است که احتمالاً تعجبآور نیست.
پربینندهترین عکس در تاریخ، تصویر پیشفرض پسزمینهی ویندوز XP است — عکسی به نام “Bliss” (بهمعنای «شادی») که توسط چارلز او’ریر (Charles O’Rear) در سال ۱۹۹۶ گرفته شد.
با این حال، او آنقدر که تصور میکنید از این عکس درآمد نداشت. شرکت مایکروسافت این تصویر را از وبسایت استوک Corbis خریداری کرد.
۲۱. هر دو دقیقه چند عکس گرفته میشود؟
این حقیقت عکاسی از آن دسته اطلاعاتی است که شاید آرزو کنید نمیدانستید — اما وقتی بفهمید، دیگر نمیتوانید فراموشش کنید.
در هر دو دقیقه، ما انسانها بیش از کل تصاویری که در تمام قرن نوزدهم گرفته شده، عکس میگیریم!
در ۸۰ سال منتهی به ظهور اولین دوربین تجاری، تنها چند میلیون عکس گرفته شده بود. در سال ۱۹۹۹، شرکت کداک گزارش داد که تا آن زمان حدود ۸۰ میلیارد عکس گرفته شده است.
برآوردها نشان میدهد که فقط در فیسبوک، سالانه ۷۳۰ میلیارد تصویر به اشتراک گذاشته میشود.
(ممنون از همهی عکسهای غذا و سلفیها، دوستان!)
۲۲. سمت چپ صورت ما در عکسها زیباتر است
ظاهراً سمت چپ صورت ما در عکسها زیباتر از سمت راست دیده میشود.
مطالعهای که توسط کِلسی بلَکبِرن (Kelsey Blackburn) و جیمز شرِیلو (James Schrillo) از دانشگاه وِیک فارست (Wake Forest University) انجام شد، این موضوع را تأیید میکند.
نتایج نشان میدهد که سمت چپ صورت، شدت احساسی بیشتری را منتقل میکند و به همین دلیل از نظر بیننده جذابتر به نظر میرسد.
۲۳. اولین نگاتیو توسط چه کسی ساخته شد؟
عکاسی قبل از رسیدن به نگاتیو فیلم، مراحل فنی زیادی را پشت سر گذاشت — از Camera Obscura تا Daguerreotype.
اما کسی که اولین نگاتیو را ساخت، ویلیام هنری فاکس تالبوت (William Henry Fox Talbot) بود.
او این نگاتیو را Calotype نمکی نامید.
تالبوت با ترکیب یدید نقره و محلولی شامل اسید گالیک و نیترات نقره، نگاتیو را تولید کرد.
این روش باعث شد چاپ دوبارهی تصاویر مثبت، سریع و آسان شود.
او این کار را در سال ۱۸۳۹ انجام داد، اما تا ۱۸۴۱ آن را رسماً اعلام نکرد.
همین دستاورد بعدها باعث شد مدال رامفورد (Rumford Medal) انجمن سلطنتی را دریافت کند.
۲۴. مخترع عکاسی بیشتر به خاطر چیز دیگری مشهور بود!
ژوزف نیِپس (Joseph Nicéphore Niépce) کسی بود که نخستین تصویر ثبتشدهی تاریخ را خلق کرد.
اما او در واقع بیشتر بهخاطر اختراعات دیگرش — مانند پروانهی کشتی و قایقها — شناخته میشود.
او در سال ۱۸۰۷ به همراه برادرش، اولین موتور احتراق داخلی را اختراع کرد که نام آن را Pyréolophore گذاشتند.
۲۵. چرا مردم در عکسهای قدیمی لبخند نمیزدند؟
دوربینهای قدیمی بسیار بزرگ و سنگین بودند و بهدلیل محدودیت فناوری، گرفتن یک عکس ساعتها نوردهی لازم داشت.
به همین دلیل، سوژهها مجبور بودند مدت طولانی بیحرکت بمانند. در بسیاری از عکسها حتی از تکیهگاه سر استفاده میشد تا افراد ثابت بمانند.
بنابراین، لبخند زدن برای چند ساعت واقعاً ممکن نبود!
(البته شاید هم بعضی از آنها همان خانوادههای مرحوم بودند — نگاه کنید به مورد شماره ۱۸!)
نتیجهگیری
عکاسی تاریخی غنی و شگفتانگیز دارد که بیش از صد سال را در بر میگیرد.
و هرچند این حقایق عکاسی جالباند، اما تنها نوک کوه یخ هستند.
امیدواریم این مقاله باعث شده باشد دید تازهای نسبت به دنیای عکاسی پیدا کنید، چیزهای جدیدی یاد بگیرید و لبخند کوچکی هم بر لب داشته باشید.
برای مطالب جذابتر دربارهی عکاسی، حتماً به صفحهی اصلی ما سر بزنید.

رضانوری
سردبیر مجموعه نگاه برتر
عکاس، مدرس، گرافیست ، ویدیو گرافر و کسی که سعی میکنه در زمینه هنر بهتر باشه